Netanyahu, Suriye konusunun ülkesinin çıkarları doğrultusunda ilerlemesinden aldığı güçle yeni hedefini Trump’la yüz yüze paylaştı: İran’ı tehdit unsuru olmaktan tümüyle çıkarmak. ABD yönetimi, İslam dünyası içinde Şii-Sünni karşıtlığının diri durması için İran’daki rejiminin dini kimliğinin sürmesini ancak biraz törpülenmesini istiyor. Bunun için son Şah Rıza Pehlevi’nin aynı adı taşıyan oğlunun hazırlandığı bile konuşuluyor. Son zamanlarda oğul Pehlevi’nin, İsrail’le sorunu olmadığını vurgulayan konuşmalar yaptığı dikkati çekiyor.
Trump göreve gelmeden önce ana hedefinin Çin’le ekonomi savaşına girmek olduğu konuşuluyordu. Öyle başladı. Trump’ın Ortadoğu siyasetini İsrail’in çıkarlarını gözetecek zemine oturtacağı, öteki ayrıntılara yolda bakacağı konuşuluyor.
ABD’nin “ötekiler” dediği şey başta PKK-YPG olmak üzere Türkiye’nin yaşamsal çıkarlarıyla ilgili. İsrail ise İran rejimindeki “yarım” değişiklikle yetinmiyor, özellikle İran’ın nükleer gücünü tümüyle bitiren bir operasyon zincirinde ısrar ediyor.
İSRAİL PAS GEÇİLMİŞ
Erdoğan’ın Suriye geçici yönetiminin devlet başkanı Şara ile görüşmesinde ise iyi niyet temennilerinden ve ilişkileri ileri götürme beyanından öte yeni bir şey görünmüyor. Diplomatik kaynaklardan edindiğimiz bilgilere göre, Erdoğan-Şara görüşmesinin basın toplantısı bölümünde hiç gündeme gelmeyen İsrail konusu kapalı bölümde de konuşulmadı. Şara toprak bütünlüğünün öneminden söz etmesine karşın İsrail’in Golan’da üsler kurmasına, Şam yakınlarına kadar gelmesine hiç değinmedi. YPG konusunda ise ABD tutumuna dikkat çekti, üstü kapalı biçimde Türkiye’nin de operasyon ve benzeri sert bir adım atmadığına vurgu yaptı. Konunun uluslararası bir hal aldığını, şu aşamada Şam yönetiminin yaptırımlı bir davranışta bulunamayacağını ifade etti.
FİLİSTİNLİLERİN DURUMU
Ortadoğu’da önümüzdeki dönemin sancılı bir konusu da Gazze’deki Filistinlilerin durumu olacak. İsrail’in serbest bıraktığı 15 Filistinli esir önceki gün Türkiye’ye getirildi. Bu durum akıllara 7 Ekim 2023’te Hamas’ın “Aksa Tufanı” adını verdiği, İsrail’in çok sert karşılıkta bulunduğu süreçten sonra ABD’nin Türkiye’ye yaptığı, “Gazze’deki Filistinlilerin 500 bin kadarını Türkiye’ye gönderelim” iddiasını getirdi. Türkiye’nin bu öneriye, “Gazze’nin boşaltılması olur” endişesiyle olumsuz yanıt verdiği bilgisi kulislerde yer almıştı.
Netanyahu’nun, “ABD ile yeni bir Ortadoğu haritası yapacağız” açıklamasıyla Trump’ın ezber bozan sözleri birleşince 2025’in bölge için uzun ve sıcak geçeceğini söylemek mümkün. AKP iktidarının dış politikası Türkiye’yi uzun zamandır bu yapının parçası haline getirdi. Erdoğan’ın on yıl Mısır Devlet Başkanı Sisi’ye “katil-darbeci” yaftaları taktıktan sonra kırmızı halı politikasına dönmesi İsrail’le de yaşanabilir!
